De Green Tech Campus in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) is een toonaangevend platform dat zich richt op het aanpakken van urgente maatschappelijke uitdagingen, zoals de energietransitie, arbeidstekorten, klimaatverandering, en technologische innovatie. Rondom het HC-vraagstuk richt de campus zich voornamelijk op instroom en behoud van talent door middel van sociale en vakinhoudelijke innovaties. De campus is onderdeel van een breder netwerk van publiek-private samenwerkingen (PPS) en dient als een adaptief ecosysteem waar onderwijsinstellingen, bedrijven, overheden en relevante stakeholders samenwerken om innovatie en ontwikkeling te versnellen.
Samenhang in de praktijk
Succesfactoren van de Green Tech Campus voor het realiseren van een samenhangende aanpak zijn:
De campus fungeert als High-impact PPS en richt zich op het creëren van inhuidelijke synergie tussen de initiatieven van de acht PPS'en in het ecosysteem. Hiervoor zijn vijf programmalijnen opgesteld.
De regio heeft een gezamenlijke focus op de energietransitie.
Er wordt gebruik gemaakt van verschillende financieringsinstrumenten waarbij toegewerkt wordt naar een duurzame financieringsstructuur.
Niemand weet wat er op lange termijn nodig is aan human capital. Het ecosysteem moet dan ook zo adaptief mogelijk ingericht worden om in de toekomst zo goed mogelijk mee te kunnen bewegen met de golfbewegingen van de energietransitie.
5 programmalijnen
Het bouwen van een adaptief ecosysteem en het verbinden van verschillende initiatieven.
Het stimuleren van de instroom van scholieren en zij-instromers en drempelloos en flexibel onderwijs.
Het focussen op veranderingen op de arbeidsmarkt.
Het stimuleren van formeel en informeel leren.
Het bevorderen van kennisdeling en innovatie op het gebied van technologische ontwikkelingen.
Regionale focus op de energietransities
De provincie en de landelijke programma's hebben mede de koers ingezet om te focussen op de energietransitie. De provincie Noord-Holland heeft hierbij door middel van het Manifest 'Werken en Ontwikkelen in Noord-Holland 2030' vanaf 2020 actief gestuurd op de coördinatie en het opzetten van samenwerkingen rondom regionale aanvragen voor Opschaling PPS Beroepsonderwijs. Dit beleid zie je ook terug in de hogescholen, zo heeft de HvA in haar faculteitsbeleid verwerkt dat de energietransitie een thema is waar de komende jaren onderzoek naar wordt gedaan. Instellingen nemen hun maatschappelijke opgave dan ook serieus.
Financiering
Opschaling PPS beroepsonderwijs vormt de basis voor de financiering van PPS'en in het ecosysteem. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van RIF, Kansen voor West, LLO-katalysator en provinciale cofinanciering. Sommige financieringsstromen richten zich op één PPS, terwijl andere zich richten op het gehele ecosysteem. Eerder is een landelijke LLO-aanvraag gehonoreerd om de PPS'en in de regio's Noord-West en Oost met elkaar te laten samenwerken (zoals Be-an-Engineer).
De campus werkt toe naar een duurzame financieringsstructuur om minder onafhankelijk te zijn van beleidskaders en landelijke financieringsmogelijkheden.
Adaptief ecosysteem
De HIP is door haar ecosysteem in een goede positie om op de hoogte te zijn van de toekomstige vraag naar HC. De HIP faciliteert namelijk het gesprek tussen de onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven.
Vraag en aanbod komen zo regionaal bij elkaar (bijvoorbeeld via de Servicepunten Techniek). Dit regionale niveau is dan ook het juiste niveau om bij de uitvoering te beginnen.
Knelpunten en suggesties
De GreenTech Campus ziet uitdagingen in de complexiteit van cofinanciering. Zo moet er voor elke nieuwe openstelling opnieuw cofinanciering gevonden worden (eerder ingezette cofinanciering mag niet gestapeld worden) en deze financiering vanuit bedrijven is eindig, hierdoor wordt een eigen capaciteitstekort in de hand gewerkt. Het vraagt extra inspanningen van betrokken partijen, en versnippering van middelen op gemeentelijk niveau bemoeilijkt de uitvoering.
#Hoe? De campus probeert steeds meer als orchestrator te spelen om het vraagstuk rondom 'geld-zoekt-geld' in goede banen te leiden.
Samenhang wordt in praktijk dan als weerbarstig vraagstuk gezien door de vele initiatieven die spelen: De campus ziet dat de initiatieven op landelijke en regionaal niveau nog wel te overzien zijn, maar op lokaal niveau is dit een uitdaging.
#Hoe? De campus probeert invloed uit te oefenen om de 'losse' initiatieven die oppoppen te verbinden, ondersteunen en faciliteren, en niet af te remmen.
De PPS'en in het ecosysteem hebben over het algemeen capaciteitstekorten wat het lastig maakt om snel in te spelen op nieuwe financieringsmogelijkheden. Vaak verschijnen de openstellingen van de fondsen en programma's op momenten die niet aansluiten bij de ontwikkelingsfase waarin de campus zich op dat moment bevindt. Omdat het belangrijke financieringsstromen zijn voor het ecosysteem moeten dan 'alle handjes' ingezet worden om een aanvraag voor elkaar te krijgen.
#Hoe? De campus heeft een voorkeur voor een tweetrapsraket-aanpak, waarbij niet in één keer de hele aanvraag ingeleverd dient te worden maar dit in kleinere stappen kan (zoals bij nieuwe LLO-aanvraag).
Tot slot zet de campus in op het verder invullen van de HCA voor de energietransitie en het verbeteren van samenwerkingen tussen initiatieven. Wel ondervindt de campus dat huidige samenwerkingen soms gebonden zijn aan persoonlijke contacten. Als een contactpersoon zou stoppen (of andere baan krijgt) komt de samenwerking met dat initiatief vaak op losse schroeven te staan.
#Hoe? Ook op dit vlak is er behoefte aan een lange termijnstrategie.
